Franz Xaver Gruber
Joseph MohrHet is 24 december 1818. Kapelaan Joseph Mohr van de Sankt Nikolaus-parochie in Oberndorf bij Salzburg heeft samen met organist Franz Xaver Gruber een probleem. Het orgel in de kerk is kapot en kan dus niet gebruikt worden in de kerstvieringen. Om toch een feestelijke viering te kunnen hebben, stelt Joseph Mohr aan zijn organist voor om een lied te maken. Mohr heeft een gedicht dat hij in 1816 geschreven heeft. Gruber (tevens docent in Arnsdorf) neemt het gedicht mee naar huis en schrijft er diezelfde dag een melodie bij, voor twee solostemmen (tenor en sopraan) én koor, met gitaarbegeleiding. Diezelfde kerstnacht wordt het lied (met zes coupletten) voor de eerste keer uitgevoerd.
Het lied blijft voorlopig alleen in Oberndorf bekend. De orgelbouwer Karl Mauracher komt in 1825 in Oberndorf en hij neemt het lied mee naar Fügen (Tirol). Hier geeft hij het aan de familie Strasser. Deze familie maakt handschoenen en treedt ook als familiekoor op. Zij reizen jaarmarkten en tentoonstellingen af. Op deze wijze geven zij een concert in Leipzig in 1832 waarbij zij ook het lied Stille Nacht Heilige Nacht zingen. Een ander familiekoor uit Tirol, de familie Rainer, zingt het lied in 1839 in New York voor de uitgebrande Trinity Church. Op deze wijze wordt het lied over Europa en Amerika en verder naar de andere werelddelen verspreid.
Katholieke en Protestante missionarissen hebben het lied rond 1899 in alle continenten verspreid.
De eerste uitvoerenden waren Joseph Mohr en Franz Gruber zelf. Zij zongen het lied in die kerstnacht van 1818. Nadat het lied via de familiekoren Strasser en Rainer verder verspreid werd, is het door talloze uitvoerenden gezongen. Het werd voor het eerst in 1866 opgenomen in een Salzburger Kerkliedboek opgenomen.
Vanaf het moment dat er grammofoonplaten gemaakt werden, is het ook daarop vastgelegd. Op duizenden platen komt het voor, en daarna ook op CD's, op film en video. Vele bekende en minder bekende zangers, zangeressen uit het populaire en klassieke genre hebben het gezongen, evenals vele kinder-, jongeren-, mannen- en gemengde koren. Vaak plechtig gezongen, soms vrolijk, soms verminkend, waarbij de stijl van bekende zangers en zangeressen vaak direkt te herkennen is.
Daarnaast zijn er vele instrumentale versies. Van speeldoosje tot harp, van mondharmonica tot country en hardrock.
"Stille Nacht" is veruit het populairste kerstlied. Vandaag de dag zijn er méér dan 300 vertalingen in verschillende talen en dialecten bekend. Maar de onderstaande versie is dus the one-and-only “Original”!
STILLE NACHT
Stille Nacht, heilige Nacht
Alles schläft, einsam wacht
Nur das traute hochheilige Paar
Holder Knabe im lockigen Haar
Schlaf’ in himmlischer Ruh'
Schlaf’ in himmlischer Ruh'
Stille Nacht, heilige Nacht
Gottes Sohn, o wie lacht
Lieb’ aus deinem göttlichen Mund
Da uns schlägt die rettende Stund’
Christ, in deiner Geburt
Christ, in deiner Geburt
Stille Nacht, heilige Nacht
Die der Welt Heil gebracht
Aus des Himmels goldenen Höh’n
Uns der Gnaden Fülle läßt seh’n
Jesus in Menschengestalt
Jesus in Menschengestalt
Stille Nacht, heilige Nacht
Wo sich heut’ alle Macht
Väterlicher Liebe ergoß
Und als Bruder huldvoll umschloß
Jesus die Völker der Welt
Jesus die Völker der Welt
Stille Nacht, heilige Nacht
Lange schon uns bedacht
Als der Herr vom Grimme befreit
In der Väter urgrauer Zeit
Aller Welt Schonung verhieß
Aller Welt Schonung verhieß
Stille Nacht, heilige Nacht
Hirten erst kund gemacht
Durch der Engel Halleluja
Tönt es laut von fern’ und nah'
Christ der Retter ist da
Christ der Retter ist da
De coupletten 1, 2 en 6 worden het meest gezongen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten